İstanbul’da düzenlenen “Değişen Dünya Düzeninde Fırsatlar” başlıklı zirvede soruları yanıtlayan Ticaret Bakanı Ömer Bolat, ABD’nin başlattığı gümrük tarifeleri ve artan ticaret savaşlarına ilişkin soru üzerine, bu konulardaki kararların ve şartların anlık değişebildiğini söyledi.
Türkiye ile ABD arasında güçlü diyalog bulunduğunu dile getiren Bolat, ABD’nin söz konusu tarifeleri neden hayata geçirdiğine ilişkin görüşlerini paylaştı.
ABD’YE BEKLENTİ VE TALEPLER İLETİLDİ
Bolat, bu kararların Türkiye’nin lehine olabileceğini kaydederek, ABD’ye beklenti ve taleplerini ilettiklerini, 2 Temmuz’a kadar gelişmeleri göreceklerini anlattı.
“ABD’DEKİ YENİ YÖNETİMLE BİRLİKTE İKİLİ İLİŞKİLERDE İVMELENME VAR”
Ticaret Bakanı Bolat, ABD’nin başlattığı ve AB’nin de el yükselttiği ticaret savaşlarının Türkiye’yi nasıl etkileyeceğine ilişkin soru üzerine, ABD’deki yeni yönetimle birlikte ikili ilişkilerde ivmelenme gördüklerini söyledi.
Nisanda ihracatta artış yaşandığını anımsatan Bolat, sözlerini şöyle sürdürdü:
Yılın ilk 4 ayının üçünde ihracatımız arttı; Ocak, mart, nisan. Hem mal hem hizmet ihracatımız iyi gidiyor. Şubatta yüzde 0,3 düşüş vardı. Sebebi, geçen yıl şubat 29 çekti, bu sene 28 çekti. 1 iş gününün bizim için çok büyük önemi var, 1 milyar dolar. 2025 yılı mal ve hizmet ihracatında iyi, olumlu ve doğru istikamette gidiyor. Amerika’da, Avrupa’da hafif bir kıpırdanma var ama 2021-2022 gibi değil tabii ki.
“İLK 4 AYDA 200 BİN FİRMA DENETLENDİ”
Ticaret Bakanı Bolat, fahiş fiyat ve fırsatçılıkla mücadeleye ilişkin bir soruya karşılık, geçen yıl il ticaret müdürlüklerinin yaptığı denetimler sonucunda yaklaşık 5 milyar liralık ceza kesildiğini söyledi.
Bolat, “Bu yıl ilk 4 ayda yaklaşık 200 bin firma denetlendi. 11,7 milyon ürün denetimi yapıldı. 1 milyar 25 milyon lira idari para cezası uygulandı. İlk zamanlar ‘denetim hiç yapılmıyor’ deniliyordu. Yapılıyor, rakamlar ortada. Yanlış yapanın canı yanıyor. Sonra, ‘bu denetimler yapılıyor ama bu cezalar ödenmiyor’ denildi. Bunlar da ödeniyor. Yani devlette ceza kesildi mi, kaydı oldu mu bunun ödenmemesi mümkün değil.” diye konuştu.
“FİYATLARDA VE PİYASALARDA 8-10 AYDIR BİR OYNAKLIK VE AŞIRI ZIPLAMA GİBİ UNSURLAR OLMADI”
Bu denetimlerin caydırıcı olduğunu dile getiren Bolat, “Genel anlamda fiyatlarda ve piyasalarda uzun süredir, yani 8-10 aydır bir oynaklık ve aşırı zıplama gibi unsurlar olmadı.” açıklamasında bulundu.
Bolat, otomotiv, emlak ve kuyum sektörlerindeki denetimlere ilişkin soru üzerine, çok önemli düzenlemeler getirdikleri bu üç sektörde bir istikrar ve dengelenme dönemine girildiğini ve fiyatların oturduğunu anlattı.
“HALLERE YÖNELİK YASA TASARISI HAZIRLADIK”
Bakan Ömer Bolat, meyve-sebze halleri ile alakalı yeni bir düzenleme beklendiğini kaydederek şu değerlendirmelerde bulundu:
Haller ile alakalı sürekli koordinasyon içindeyiz. Geçen yıl bir düzenleme yaptık. Şimdi yeni bir kanun tasarısı hazırladık. Önemli değişimler bekleniyor. Bakanlıkların ve sektörlerin görüşlerine açtık. O tamamlanınca meclise sunulacak inşallah. Diğer taraftan tüketim ürünlerinde cayma hakkını genişletiyoruz. 1 Ocak 2026’dan itibaren iadede kargo bedeli satıcıya ait olacak düzenlemesi geliyor. Bu da 86 milyon tüketici için önemli bir imkan. Burada karşılıklı istismarlar olmasını da engellemeye gayret ediyoruz. Cep telefonu, akıllı tablet, saat vesaire gibi şeyleri de cayma hakkının kapsamını aldık. Yurt dışından bazı internet sitelerinden tüketim ürünleri talepleri oluyordu. Bu konuda ABD, Avrupa çok daha radikal kararlar aldılar. Ama önce biz aldık geçen sene ağustos ve eylülde. Esnafımızı, satıcılarımızı, mağazaları yok edilmesine ve ülkemizin bir ithalat çöplüğüne döndürülmesine asla izin vermeyeceğiz.
“HALLERE YÖNELİK YASA TASARISINDA KAPSAMLI DEĞİŞİKLİKLER VAR”
Bolat, meyve-sebze hallerine yönelik tasarıda kapsamlı değişiklikler olduğunu kaydederek şu bilgileri verdi:
“Bu noktada toptancı hallerinin kurulması ve taşınmasında Ticaret Bakanlığı’nı da devreye sokmak istiyoruz. Üretici örgütlerinin ödeyeceği kira bedelini, özeldekilerin yüzde 25’i ile sınırlamak istiyoruz. Yani kooperatif getirsin, halde maliyeti daha düşük olsun. Fiyatların inmesine önemli bir katkı yapacaktır bu. Bunun dışında hal işiyle uğraşanların gerçekten halci olması önemli. Geçen sene getirdiğimiz düzenlemede belediyelerin yaptığı kapalı pazar yerlerindeki kiralamalarda gerçek pazarcıların orada yer alması önemli. Tarladan hale gelirken aracının azaltılması için getirilen düzenlemeler var. O da çok önemli. Sektörü disipline etmek açısından bunlar olacak. İnanıyoruz ki bu kanunla gerek hallerin yönetilmesi, işletilmesi ve denetlenmesi, gerekse sebze meyve fiyatlarındaki fiyat düşüşleri hızlanacak. Çiftçi de kazanacak, tüketici de kazanacak inşallah.
