Gazze’deki Durum: Sivil Kayıplar ve Artan Saldırılar
Gazze’de haftalardır devam eden kanlı İsrail saldırıları sonucunda 50 binden fazla sivil hayatını kaybetti, binlerce kişi ise yaralandı. İsrail, saldırılarını artırarak devam ederken, dünya kamuoyundan gelen barış çağrıları ve ateşkes talepleri defalarca yineledi. Ancak bu çağrılara İsrail tarafı kulak asmadı ve düzenledikleri saldırılar her geçen gün şiddetini artırarak sürdü.
Görüşmeler Yeniden Başladı
İsrail medyasında yer alan haberlere göre, İsrail hapishanelerinden yüzlerce Filistinli tutuklunun serbest bırakılması, uzun süreli bir ateşkes sağlanması ve Gazze Şeridi’ne insani yardımların girmesi karşılığında, yaklaşık 10 sağ ve çok sayıda ölü İsrailli esirin serbest bırakılması için görüşmelerin yapıldığı bildirildi. İddialara göre, İsrail, “Hamas anlaşmayı kabul ederse, ABD’nin arabulucular vasıtasıyla harekete geçeceği ve Tel Aviv’in anlaşmanın ikinci aşaması, yani saldırıların sona erdirilmesine yönelik müzakerelere katılacağına dair taahhütte bulunduğunu” kabul etti. Bu durum, İsrail’in daha önce reddettiği talepleri dikkate alması açısından müzakerelerde önemli bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor.
Hamas Heyeti Kahire’den Ayrıldı
Katar merkezli Arabi el-Cedid gazetesinin haberine göre, İsrail ile ateşkes müzakerelerini yürüten Hamas heyeti, Mısırlı yetkililerle yaptığı görüşmelerin ardından istişare için Kahire’den ayrıldı. Ateşkesin ilk aşamasında, Hamas’ın Gazze’deki 8 İsrailli sağ esiri serbest bırakması karşılığında, İsrail’in hapishanelerdeki 66 müebbet mahkum ve Gazze’den alıkoyduğu yüzlerce Filistinli esiri serbest bırakacağı belirtiliyor. Al Jazeera’ya konuşan Hamas kaynakları, Mısır’ın sunduğu yeni teklifte, anlaşmanın ilk haftasında Gazze Şeridi’ndeki sağ veya ölü İsrailli esirlerin yarısının serbest kalması karşılığında 45 günlük bir ateşkes ve Gazze’ye insani yardım sevkiyatının başlamasının yer aldığını ifade etti.
45 Gün Sonunda Ateşkes Uzayabilir
Teklife göre, 45 günün sonunda Hamas’ın Gazze’deki İsrailli esirleri bırakmasıyla ateşkesin uzaması öngörülüyor. Mısır’ın sunduğu teklifte, “Hamas’ın silah bırakmasının” açıkça yer alması ise Hamas kaynakları tarafından şaşkınlıkla karşılandı. Hamas, bu şartı kabul etmeyeceklerini Mısır tarafına ilettiklerini belirtti. Hamas, Mısır’ın teklifine karşılık “anlaşmaya giden yolun saldırıların durması ve İsrail ordusunun Gazze’deki işgaline son vermesinden geçtiğini Mısırlılara iletti.”
Hamas’tan Gazze Şartı
Hamas’tan bir yetkili, İsrail’in sunduğu yeni teklifin ‘tam bir ateşkes’ öngörmediğini, yalnızca İsrailli rehineleri geri almak amacı taşıdığını iddia etti. Aynı yetkili, “İsrail savaşı sona erdirir ve Gazze’den tamamen çekilirse, elimizdeki rehineleri tek seferde teslim etmeye hazırız.” ifadelerini kullandı. Hamas yetkilisi, “(İsrail Başbakanı Binyamin) Netanyahu, kendi siyasi geleceği için çalışıyor ve (ABD Başkanı Donald) Trump da Gazzelileri öldürmede onun ortağıdır.” dedi.
İki Hafta İçinde Anlaşma Yapılması Muhtemel
İsrail’den Yediot Ahranot gazetesine konuşan kaynaklar, tarafların kaç esir bırakılacağı konusunu geçerek, Hamas’ın savaşın bitmesine ve kalıcı ateşkese ilişkin güvence taleplerinin görüşüldüğünü paylaştı. İsrail’in Kanal 12 televizyonunun haberine göre, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İsrailli esirlerden Eitan Mor’un ailesine, “Hamas’la süren Gazze’de ateşkes ve esir takası anlaşmasının yenilenmesine ilişkin müzakerelerde tek seferde Gazze’deki 10 İsrailli esirin serbest bırakılmasını amaçladıklarını.” söyledi. Netanyahu, “Anlaşmanın henüz kesinleşmediğini ancak hükümetin tüm esirlerin geri getirilmesi konusunda kararlı olduğunu.” ifade etti. Bu açıklama, İsrail’in Hamas’ın son teklif hakkındaki yanıtını beklediğine dair raporlarla örtüşüyor. İsrailli üst düzey kaynaklar, “henüz bir ilerleme yaşanmadığını ancak önemli gelişmeler olduğunu” ileri sürdüler. Ayrıca, son günlerde ABD’li ve İsrailli yetkililerle görüşen İsrailli esirlerin ailelerine de “önemli ilerlemeler sağlandığı ve iki hafta içinde bir anlaşmaya varılabileceği” bilgisi verildiği aktarıldı.
Müzakerelerde ABD Güvencesi
İsrail’in önde gelen gazetelerinden Yediot Aharonot’un haberinde ise “İsrailli yetkililerin esir takası müzakerelerinde somut bir ilerleme kaydedildiğine ve Hamas’ın tutumunda olası bir değişim olduğuna inandığı” ifadesine yer verildi. Yediot Aharonot’un haberine göre, bu son teklif 9 ila 10 sağ İsrailli esirin serbest bırakılmasını öngörüyor. Belirtilen rakamlar, ABD Başkanı Donald Trump’ın Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff’un daha önce önerdiği plana oldukça yakın. Planda, ABD vatandaşı olan asker Edan Alexander da dahil olmak üzere 11 esirin serbest bırakılması öngörülüyordu. Ayrıca, İsrail, yaklaşık 10 esirin naaşının da geri verilmesini talep ediyordu.
Ateşkes Anlaşmasını İsrail Bozdu
Bu bağlamda, Haaretz gazetesinin önde gelen analistlerinden Amos Harel, Gazze Şeridi’nde hala 59 İsrailli esirin bulunduğunu ve bunlardan 21’inin hala hayatta olduğunun varsayıldığını belirtti. Harel, “Mısır’ın masada yeni bir önerisi var. Bu öneri, İsrail ile Hamas’ın talepleri arasında orta yol buluyor. 8 İsrailli esirin serbest bırakılması karşılığında çok sayıda Filistinli esirin serbest bırakılmasını ve yaklaşık iki aylık ateşkes sağlanmasını öngörüyor.” ifadelerini kullandı. Harel, Trump yönetiminin İsrail Başbakanı Netanyahu’yu çıkmaza sürüklemeyi umduğunu belirterek, “Çatışmalar bittikten sonra kendisine o kadar baskı uygulanacak ki tekrar savaşmaya gücü yetmeyecek.” değerlendirmesinde bulundu.
Analist Harel, “Ocak ayında varılan ateşkesi ciddi şekilde ihlal edenin Hamas değil, İsrail olduğu belirtilmelidir.” dedi. Hamas yetkililerinin de Washington ile Tel Aviv arasında yeniden gerginliğin başladığını hissettiğini ifade eden Harel, İsrail’in Gazze Şeridi’nin kuzeyinde ve güneyinde giderek daha geniş alanların kontrolünü ele geçirirken, Hamas’ın açıkça İsrail kara güçleriyle çatışmaktan kaçındığını vurguladı. Hamas, birliklerini korurken, İsrail askerlerinin konuşlanmasının zaaflarından faydalanmak için beklediğini belirten Harel, Hamas’ın ABD’nin en kısa zamanda müdahale edip savaşı sona erdirmesini umduğunu sözlerine ekledi. Harel, “İsrail de teyakkuzda. Muhtemelen genelkurmay başkanlığının yedek askerlerin operasyonları ne ölçüde destekleyebileceği konusundaki endişelerinden etkilenmiş durumda.”
