Dünyanın en yaşanabilir şehirleri listeleri, eğitimden sağlığa, çevreden altyapıya kadar birçok kriteri değerlendirerek şehirleri kapsamlı bir teste tabi tutuyor.
Her yıl, yaşanabilirliğin ne anlama geldiği ve hangi kriterlerin öncelikli olduğu da değişebiliyor.
2025’te ise sürpriz bir isim zirveye çıktı.
Üç yıl boyunca birinci olan Viyana, Danimarka’nın başkenti Kopenhag’a tahtını kaptırdı.
Bu sadece iki şehrin yer değiştirmesi değil; arka planda şehirlerin geleceğe hazırlık stratejileri, sürdürülebilirlik ve yaşam kalitesini artırmaya yönelik politikaları öne çıkıyor.
KOPENHAG NEDEN ZİRVEDE?
Kopenhag’ın zirveye yükselmesinde birkaç kritik etken ön plana çıkıyor.
Şehir, karbon nötrlüğü hedefi doğrultusunda devrim niteliğinde projeler yürütüyor.
Bisiklet yolları, yeşil enerji yatırımları ve temiz ulaşım Kopenhag’ın en büyük kozları.
Avrupa’nın en iyi eğitim kurumlarından bazıları burada yer alıyor.
Sağlık hizmetleri de hem erişilebilir hem yüksek standartlarda.
Yenilikçi şehir planlaması, düşük suç oranı ve sosyal refahın yüksekliği, Kopenhag’ı yaşanabilirliğin zirvesine taşıyor.
VİYANA ZİRVEYİ KAPTIRSA DA İSTİKRARINI KORUYOR
Avusturya’nın başkenti Viyana, üç yıl üst üste birinci sırada yer alsa da bu yıl ikinci sıraya geriledi.
Ancak bu, başarısızlık değil. Şehir hala Kültürel zenginlik, yüksek yaşam kalitesi, güçlü ekonomik yapı ile Avrupa’nın en önemli metropollerinden biri.
Zirvenin el değiştirmesi, küçük puan farklarından kaynaklanıyor ve Viyana, istikrarını koruyor.
TÜRKİYE NEDEN YOK?
Türkiye’nin listede yer almaması, sadece siyasi veya ekonomik sebeplerden değil.
Uzun vadeli sürdürülebilirlik, sağlık, eğitim, çevre ve altyapı yatırımlarının yeterince entegre edilmemesi etkili.
Bazı şehirlerde ulaşım, su ve enerji altyapısında ciddi iyileştirmelere ihtiyaç var.
Erişim ve kalite farklılıkları şehirler arasında oldukça değişken.
Ancak turizm ve kültür gibi güçlü yanlar, Türkiye’yi yaşam kalitesi açısından potansiyel vaat eden ülkeler arasına sokuyor.
YAŞANABİLİRLİK KRİTERLERİ NELER?
Economist Intelligence Unit (EIU) gibi kuruluşlar, yaşanabilirlik puanlamasında aşağıdaki ana başlıklara bakıyor:
Sağlık Hizmetleri: Hastane kalitesi, erişilebilirlik, sağlık altyapısı.
Eğitim: Okulların kalitesi, erişim, eğitim olanakları.
Altyapı: Ulaşım, elektrik, su ve internet gibi temel hizmetlerin kalitesi.
İstikrar: Politik ve sosyal güvenlik durumu.
Çevresel Faktörler: Hava kalitesi, yeşil alanlar, sürdürülebilirlik.
Kültürel Yaşam: Sanat, kültür, sosyal yaşam zenginliği.
Bu kapsamlı kriterler sayesinde şehirler yalnızca ekonomik güçleriyle değil, yaşam kaliteleriyle de değerlendiriliyor.
YAŞAM KALİTESİ
Yaşanabilirlik, sadece şehirlerin güzelliği değil, sosyal adalet, sağlık, eğitim ve sürdürülebilir kalkınmanın bir birleşimi.
2025’in verileri gösteriyor ki, önümüzdeki yıllarda bu dengeyi iyi kurabilen şehirler, sadece yaşam kalitesini artırmakla kalmayacak, küresel arenada da öncü olacak.
Kopenhag’ın yükselişi, Viyana’nın sağlam duruşu ve Türkiye’nin potansiyeli, küresel yaşam standartlarına dair önemli ipuçları veriyor.
Geleceğe yatırım yapmak, çevreyi koruyup geliştirmek ve sosyal adaleti gözetmek.
