ABD Başkanı Donald Trump’ın başlattığı savaşa, kendi ülkesinin mahkemelerinden engel kararı….
Trump, ‘Kurtuluş Günü’ olarak adlandırdığı 2 Nisan tarihinde imzaladığı kararname ile birçok ülkeye ek gümrük vergisi getirdi.
Çin ve ABD arasında karşılıklı artırma olarak ilerleyen ancak yapılan görüşmeler sonrası iki tarafın da geri adım attığı bu vergilendirmeler, diğer ülkelerde devamlılığını koruyordu.
KARARNAME ENGELLENDİ
New York merkezli Federal Uluslararası Ticaret Mahkemesi, devreye giren gümrük vergilerini mercek altına aldı.
ABD Uluslararası Ticaret Mahkemesi, Trump’ın diğer ülkelere getirdiği tarifelerde yasal yetkisini aştığına hükmederek, bu tarifelerin uygulanmasını kalıcı olarak engelleme kararı aldı.
“TRUMP’IN YETKİSİNİ AŞIYOR”
Mahkeme, üç yargıçtan oluşan heyetin oy birliğiyle aldığı kararda, Trump’ın bu tarifeleri meşrulaştırmak için kullandığı 1977 tarihli Uluslararası Acil Ekonomik Yetkiler Yasası’nın (IEEPA) böyle kapsamlı bir yetki sağlamadığını belirtti. Kararda, “Başkan’ın tek taraflı olarak geniş kapsamlı gümrük vergileri uygulama yetkisi bulunmamaktadır.” denildi.
10 GÜN SÜRE TANINDI
Mahkeme, tarifelerin “hukuka aykırı” olduğuna hükmetti ve Beyaz Saray’a bu tarifeleri durdurmak için 10 günlük bir süre tanıdı.
TRUMP’IN BAŞLATTIĞI TİCARET SAVAŞI
Trump, ikinci döneminde “Önce Amerika” politikasıyla küresel ticarette korumacı bir yaklaşımı benimseyerek, ABD’nin ticaret açığını kapatmayı ve yerli üretimi canlandırmayı hedefledi. 2 Nisan 2025’te imzaladığı kararnameyle, 185 ülkeye yüzde 10’dan başlayan ve Çin için yüzde 125’e varan gümrük vergileri getirildi.
Bu hamle, özellikle Çin, Avrupa Birliği, Kanada ve Meksika gibi büyük ticaret ortaklarıyla gerilimi artırdı. Çin, misilleme olarak ABD mallarına yüzde 34 ek vergi uygulayacağını duyururken, Avrupa Birliği 26 milyar euroluk Amerikan ürününe karşı vergi planladığını açıkladı. Kanada ve Meksika da USMCA anlaşması çerçevesinde muafiyet müzakerelerine başladı.
Bu tarifeler, küresel piyasalarda ciddi dalgalanmalara yol açtı. Nisan 2025’te New York Borsası’nda Dow Jones yüzde 4,4, S&P 500 yüzde 4,7 ve Nasdaq yüzde 5 düşüş kaydederken, Avrupa’da Dax ve FTSE 100 endeksleri sırasıyla yüzde 10 ve yüzde 6 geriledi. Emtia piyasalarında da bakır ve petrol fiyatları yüzde 15’ten fazla düştü, bu da küresel ekonomide resesyon korkularını tetikledi.
TÜRKİYE’YE YÜZDE 10 GÜMRÜK VERGİSİ KARARI
Türkiye, Trump’ın açıkladığı gümrük vergisi planında en düşük dilim olan yüzde 10’luk orana dahil edildi.
Bu vergi; çelikten tekstile, otomotivden tarım ürünlerine kadar tüm ithalatı kapsıyor.
Ancak mahkeme kararı, bu vergilerin uygulanmasını durdurarak Türkiye’deki ihracatçılara kısa vadeli bir rahatlama sağlayabilir.
Türkiye’nin ABD’ye ihracatı, 2024’te 12 milyar doları aşarken, özellikle tekstil, otomotiv ve çelik sektörleri bu karardan olumlu etkilenebilir.
