Cezayir’den Fransa’ya Diplomatik Tepki
Cezayir, Fransa’nın başkentindeki büyükelçilikte görevli 12 diplomatı sınır dışı etme kararı aldığını açıkladı. Fransız Dışişleri Bakanı Jean-Noël Barrot, bu diplomatların ülkeyi terk etmeleri için 48 saat süre tanındığını belirtti.
“DERHAL KARŞILIK VERİLİR”
Bakan Barrot, Cezayir yönetimine söz konusu sınır dışı kararından vazgeçmesi çağrısında bulunarak, “Eğer bu karar uygulanırsa, bizim de derhal karşılık vermekten başka bir seçeneğimiz kalmayacak.” dedi.
Gözaltılar ve Kriz
Fransa’da geçtiğimiz cuma günü, üç Cezayirli birey hakkında resmi suçlamalar yöneltilmişti. Bu kişiler arasında bir konsolosluk çalışanı da bulunuyor. Suçlamalar, sürgündeki Cezayirli sosyal medya fenomeni Amir Boukhors’un (kamusal alanda bilinen adıyla “Amir DZ”) Nisan 2024’te Paris banliyösünde kaçırılmasıyla ilişkilendiriliyor. Cezayir hükümeti, Fransız yargısının bu adımını iki ülke arasındaki ilişkilerin normalleşmesini hedefleyen son girişimleri sabote etmeye yönelik bir hamle olarak değerlendiriyor.
Amir DZ, Cezayir hükümetine muhalif paylaşımlarıyla tanınıyor ve TikTok’ta bir milyondan fazla takipçisi var. 2016’dan bu yana Fransa’da yaşayan Boukhors, 2023’te siyasi sığınma hakkı elde etmişti. Nisan 2024’te kaçırılmış, ancak bir gün sonra serbest bırakılmıştı. Cezayir, Boukhors’un ülkesine iade edilmesini ve yargılanmasını talep ediyor. Kendisi hakkında dolandırıcılık ve terör suçlamalarıyla dokuz ayrı uluslararası yakalama kararı çıkarıldığı bildiriliyor.
Politik Eleştiriler
Meclisin en büyük siyasi partisi olan aşırı sağcı Ulusal Birlik (RN) Genel Sekreteri Jordan Bardella, X hesabından yaptığı paylaşımda, Cezayir’in bu kararını “Emmanuel Macron’un yatıştırma politikasının ve Jean-Noël Barrot’un Cezayir’e olan secdelerinin bir sonucu” olarak nitelendirdi. Bardella, hükümetin dış politika adımlarını sert bir dille eleştirdi.
RN milletvekili Emmanuel Fouquart ise X hesabında, Cezayir’in son dönemlerde Fransa’nın sınır dışı ettiği Cezayirli hükümlüleri kabul etmeyi reddettiğini hatırlattı. Fouquart, “Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Başbakan François Bayrou ve İçişleri Bakanı Bruno Retailleau, Fransa topraklarına girişi yasaklanan bir Cezayirliyi bile sınır dışı edemezken, Cezayir 12 Fransız konsolosluk çalışanını sınır dışı ediyor. Devletin başında gerçekten beceriksizlerden oluşan bir kadro var.” ifadelerini kullandı.
Ulusal Meclis Finans Komisyonu Başkanı ve muhalefetteki solcu Boyun Eğmeyen Fransa (LFI) partili Eric Coquerel, TF1 kanalında katıldığı bir programda, Cezayir ile Fransa hükümeti arasındaki gerilimin arttığını ifade etti. Coquerel, “Eğer bir Cezayir konsolosluk çalışanı Fransa topraklarında tutuklanıyorsa, Cezayir’in de buna karşılık bir adım atabileceğini” belirtti.
Cezayir Konsolosluk Çalışanının Tutuklanması
Fransa’da, 1’i konsolosluk çalışanı olmak üzere 3 Cezayirli, “Amir DZ” olarak bilinen muhalif Amir Boukhors’un kaçırılmasına ilişkin iddialarla bağlantılı olarak 11 Nisan’da gözaltına alınmıştı. Bu üç Cezayirli, Fransa topraklarında ciddi suçlar işledikleri gerekçesiyle tutuklandı.
Cezayir, Fransa’daki bir konsolosluk çalışanının tutuklanması nedeniyle 13 Nisan’da Fransa’nın Cezayir Büyükelçisi Stephane Romatet’i Dışişleri Bakanlığı’na çağırarak protesto notası vermişti. Cezayir Dışişleri Bakanlığı, söz konusu Cezayirli personelin, önceden diplomatik kanallar aracılığıyla herhangi bir bildirim yapılmaksızın kamuya açık bir alanda gözaltına alındığını vurguladı. Ayrıca, konsolosluk çalışanının telefonunun, “Amir DZ” olarak bilinen Amir Boukhors’un ikametgahı çevresinde bulunduğu iddiasının zayıf ve yetersiz olduğu belirtildi.
Cezayir, Fransa’dan Sınır Dışı Edilen Vatandaşların Ülkeye Girişine İzin Vermedi
Cezayir hükümeti, Fransa’nın sınır dışı ettiği Doualem isimli sosyal medya fenomeninin 9 Ocak’ta ülkeye girişine izin vermemişti. Fransa’nın Haute-Savoie bölgesindeki mahkemede 6 ay hapis cezasına çarptırılan ve Fransa’ya giriş yasağı getirilen 30 yaşındaki Cezayir vatandaşı, 12 Şubat’ta ülkesine geri gönderilmiş, ancak Cezayir hükümeti bu kişinin de ülkeye girişine izin vermemişti.
Fransa ve Cezayir Arasındaki İlişkiler Gergin
Fransa’nın, egemenlik tartışmalarının yaşandığı Fas’ın Batı Sahra bölgesinin Fas lehine özerklik planına destek vermesi, Cezayir ile ilişkileri daha da germişti. Cezayir, Temmuz 2024’te Fransa’nın Batı Sahra adımına tepki olarak Paris’teki büyükelçisini geri çekmişti. İki ülke arasında Batı Sahra dışında da çözüm bekleyen tarihi sorunlar bulunuyor. Bu sorunlar arasında, Fransız yetkililerin yıllardır iade etmeyi reddettiği Cezayir arşivi ve Paris’teki İnsan Müzesi’nde bulunan halk devrimi liderlerinin kafatasları yer alıyor. Ayrıca, Fransa’nın 1960-1966 yıllarında Cezayir Çölü’nde gerçekleştirdiği nükleer denemelerin kurbanları için tazminat ödenmesi ve Bağımsızlık Savaşı (1954-1962) sırasında kaybolan 2 bin 200 kişinin akıbetinin açıklığa kavuşturulması gibi konular da iki ülke arasındaki gerginliği artırıyor.