Aort Diseksiyonu Nedir?
Aort diseksiyonu, kalpten çıkan ana atardamar olan aortun iç tabakasının aniden yırtılmasıyla meydana gelen, hayati tehlike arz eden ciddi bir damar hastalığıdır. Bu durum, kanın aortun iç tabakasındaki yırtıktan sızarak damar duvarı içinde ilerlemesi sonucu aortu ikiye ayıran bir kanal oluşturmasına yol açar. Aort diseksiyonu, aortun yırtılmasına veya hayati organlara giden kan akışının kesilmesine neden olabilir. Yapılan araştırmalara göre aort diseksiyonu vakalarının yaklaşık %40’ı ani ölümle sonuçlanırken, geri kalan %60’lık kesimin tedavi şansı, diseksiyonun tipi, yaygınlığı ve hastaneye ulaştırılma süresine bağlı olarak değişiklik göstermektedir.
Neden Olur?
Aort diseksiyonunun başlıca nedenleri arasında şunlar yer alır:
- Yüksek tansiyon (hipertansiyon) – en yaygın risk faktörüdür.
- Bağ dokusu hastalıkları – Marfan sendromu gibi durumlar bu hastalığa zemin hazırlayabilir.
- Ateroskleroz – damar sertliği, aort diseksiyonunu tetikleyebilir.
- Travmalar – Şiddetli göğüs darbeleri sonucu meydana gelebilir.
- Kalp cerrahisi sonrası komplikasyonlar – Ameliyat sonrası dönemde ortaya çıkabilir.
- Genetik yatkınlık – Aile geçmişinde bu hastalığın bulunması, riski artırabilir.
Belli Başlı Belirtileri
Aort diseksiyonunun belirtileri genellikle ani bir şekilde başlar ve şunları içerir:
- Şiddetli, yırtıcı tarzda göğüs veya sırt ağrısı – Bu ağrı genellikle beklenmedik bir anda ortaya çıkar.
- Ağrının yayılması – Ağrı, sıklıkla omuzlara, sırta veya karna yayılabilir.
- Bayılma ve nefes darlığı – Bu durum, kan akışının bozulmasıyla ilişkilidir.
- Nabız farkı – Bir kolda nabız alınamaması gibi durumlar gözlemlenebilir.
- Kan basıncında ani düşüş – Bu, vücudun oksijen alımını azaltabilir.
- Felç benzeri belirtiler – Bazen bu durum, hastanın durumu kötüleştiğinde ortaya çıkabilir.
Tedavisi Nasıl Yapılır?
Aort diseksiyonunun tedavi şekli, diseksiyonun tipi, hastanın genel durumu ve diseksiyonun konumuna göre değişiklik göstermektedir.
1. Tip A Diseksiyon
Acil cerrahi müdahale gerektiren bu durum, yırtılan aort kısmının onarılması veya yapay bir damar ile değiştirilmesini içerir. Hayati risk çok yüksektir ve hızlı müdahale hayat kurtarıcıdır.
2. Tip B Diseksiyon
Genellikle ilaçla tedavi edilir. Kan basıncını düşürmek için belirli ilaçlar kullanılır. Eğer komplikasyonlar ortaya çıkarsa (örneğin, organlara giden damarlarda kan akışının bozulması gibi), cerrahi müdahale gerekebilir.
Yaşam Tarzı Nasıl Olmalı?
Aort diseksiyonu geçiren bireyler için yaşam tarzı değişiklikleri oldukça önemlidir:
- Düzenli kardiyoloji kontrolleri şarttır.
- Kan basıncı iyi kontrol edilmelidir.
- Fiziksel zorlamalardan kaçınılmalıdır.
- Sağlıklı beslenme ve sigara/alkolden uzak durmak gereklidir.
