İç Asya halklarının İslâm’la karşılaşma dinamikleri ve Altın Orda’nın İslamlaşması meselesine dair çığır açan bu önemli çalışma İç Asya’da İslâmlaşma ve İslâm’ın rolü hakkında eleştirel bir bakış açısıyla düşünmeye davet ediyor.
14. yüzyılda Moğol İmparatorluğu’nun devamı olan Altın Orda Hanlığı’nın sultanı Özbek Han’ın, Baba Tükles (Şeyh Necibüddin) adındaki bir sûfînin teşvikiyle İslâm’ı kabul etmesinin öyküsü din, tarih ve sözlü kültür arasındaki ilişkiler bağlamında ele alıyor.
Sözlü ve yazılı gelenekte veli bir şahsiyet olarak anılan Baba Tükles’in menkıbesi üzerinden Altın Orda’da İslamlaşmanın nasıl olduğu sorusuna cevap arıyor.
Devin DeWeese İç Asya dünyasının İslamlaşmasının ne anlama geldiğini, Baba Tükles figürünün rolünü, tarihi süreci ve etkilerini tarihî kaynaklar, şecereler, destanlar ve folklorik gelenekte nasıl tezahür ettiğini eleştirel bir anlatımla ortaya koyuyor.
ORTA ASYA’DA İSLAMİYET
Orta Asya’da İslâmiyet ve tasavvuf araştırmaları üzerine uzmanlaşmış Deweese’in eseri İç Asya’da İslamlaşma üzerine hazırlanmış ilk kapsamlı çalışma olmasıyla dikkat çekiyor. Aynı zamanda ihtida anlatılarını bölgede İslamlaşma dinamiklerini anlamada önemli kaynaklar olarak vurgulayan bu öncü araştırmasında, Deweese, İslâm’a geçişin yerli İç Asya dinî değerleriyle nasıl iç içe geçtiğini, böylece toplumsal kökenler ve kimlik üzerine popüler söylemin nasıl merkezi ve belirleyici bir unsuru haline geldiğini inceliyor.
Devin DeWeese
ÇEŞİTLİ PASAJLAR, ÖNEMLİ ANALİZLER
Tek bir ihtida anlatısının altı yüzyıl boyunca yankılarını takip ederek, daha önce bilinmeyen bir hikâyeyi gün yüzüne çıkaran eser aynı zamanda tarihî kaynaklardan, destan ve halk anlatılarından alınmış çok çeşitli pasajların analizlerini de sunuyor.
Sayfa: 600
KAPSAMLI KAYNAK
Altın Orda’da İslamlaşma ve Yerel Din, günümüzde büyük çalkantılar yaşayan Orta Asya halklarını daha iyi anlamamıza katkı sunmakla kalmıyor aynı zamanda İslâmlaşma sürecine ve genel olarak toplulukların din değiştirme süreçlerine dair araştırmalar için de bir model teşkil ediyor.
Tarihi ve destani gelenekte Altınorda’nın İslâmlaşması ve Baba Tükles anlatısına dair kapsamlı bir kaynak.
